نگاهی به شرایط بنای چهارصفه های دوسیران - مجله راهدیو

عباس پور، یک فعال میراث فرهنگی در فارس اضافه کرد: اوایل دهه نود برای انجام یک کار پژوهشی، تصاویری از چهارصفه های روستای تاریخی دوسیران را ثبت کردم و طی روزهای گذشته برای انجام مطالعه دیگر به این روستا مراجعه داشتم و متوجه شدم برخی از گچ بری های تاریخی و نفیس در یکی از چهارصفه های دوره ایلخانانی این روستا از بین رفته و در برخی از آنها شدت فرسایش موجب از بین رفتن سطوح گچ بری ها شده و چند قطعه دیگر از این گچ بری ها نیز به صورت معین با ضرباتی که منشأ انسانی داشته اند، از بین رفته اند.

او ادامه داد: باتوجه به اینکه تقریباً تمامی قطعات شکسته شده در محل مشاهده شدند، میتوان احتمال داد این اقدام یا از سر جهل و ناآگاهی از طریق فرد یا افرادی انجام شده یا اینکه ضاربان به غلط و تحت تأثیر تبلیغات اشتباه و سودجویانه در پی یافتن اشیای تاریخی بوده اند. اشیایی که به هیچ وجه نمی توانند در دیواره ها قرار گرفته باشند و تنها تفکرات اشتباه برخی از سودجویان می تواند منجر به بروز چنین خسارتهای جبران ناپذیری برای تاریخ و هویت این منطقه شود.

عباس پور گفت: علاوه بر این تخریب ها، به دلیل اجرا نشدن طرح های مرمتی و استحکام بخشی، گچ بری های زیبا و تاریخی این چهارصفه ها بویژه در چهارصفه غلامحسین نادری با فرسایش شدید ناشی از عوامل جوی روبرو هستند. خوردگی گچ ها، پوسیدگی و پوسته شدن برخی سطوح گچ بری ها و...از جمله بیشترین آسیب هایی هستند که در این گچ بری ها دیده می شوند.

او گفت: خوشبختانه طی سالهای گذشته طرح های حفاظتی برای حفاظت از چهارصفه های روستای تاریخی دوسیران در دست تهیه بوده و تلاش های متعددی از طریق گروه های مردمی و مسئولان مختلف محلی برای افزایش توجه ها به ظرفیت های گوناگون این روستا دنبال شده و بتازگی برخی زیرساختهای تازه که موجب تقویت حضور گردشگران می شود نیز به این روستا اضافه شده اما نیازمند آن هستیم که هرچه سریعتر با تزریق بودجه و آغاز فعالیت های اجرایی و میدانی، پروژه های حفاظتی و استحکام بخشی محقق شود تا ضمن کمک به کاهش روند تخریب های ناشی از فرسایش، شاهد بهبود کنترل ها و جلوگیری از تخریب های بیشتر با منشأ انسانی نیز باشیم.

عباس پور گفت: روستای تاریخی دوسیران نیازمند توجه ویژه و تمرکز پژوهش های مستقل است که در صورت استقرار پایگاه مطالعاتی و حفاظتی در شهرستان کازرون، میتوان امید داشت با افزایش مطالعات در خصوص تاریخ روستای دوسیران و تمرکز طرح های حفاظتی و مرمتی، نسبت به احیا و حفاظت از بناهای ارزشمند و شاخص این روستای تاریخی اقدام کرد.

او تاکید کرد: اهالی روستای دوسیران از جمله ساکنان روستاهای تاریخی ایران هستند که آشنایی خوبی با ارزشهای این روستا دارند و می توانند به عنوان یک بازوی اجرایی توانمند و موثر در برنامه های حفاظتی و کنترلی مشارکت داشته باشند. بنابراین محصور کردن این چهارصفه ها و کنترل و نظارت بر ورود و خروج گردشگران با بهره گیری از توانمندی ها و انگیزه های بالای اهالی روستای دوسیران می تواند کمک شایان توجهی در حفاظت از این بناهای تاریخی داشته باشند.

به گفته این فعال میراث فرهنگی، چهارصفه ها که یکی از کهن ترین الگوهای معماری در ایران محسوب می شوند شامل یک تالار مرکزی به شکل همچنین با چهار درگاه بوده که معمولاً با سقف های هلالی یا جناغی مسقف شده و در هر ضلع نیز دارای اتاق هایی جداگانه و همچنین طاقچه ها و تزئینات مختلف است.