عظمت باستانی: سفری به اهرام شگفت انگیز مکزیک - مجله راهدیو

اگر علاقمند به سفر با برترین تور مکزیک هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم تور مکزیک از مکزیکوسیتی و کانکون دیدن کنید و برترین تجربه سفر را داشته باشید.

مکزیک، سرزمینی با تاریخی غنی و فرهنگی پربار، خانه برخی از شگفت‌انگیزترین سازه‌های باستانی جهان است. اهرام مکزیک، یادگارهایی از تمدن‌های پیشاکلمبی، داستان‌های ناگفته‌ای از مهندسی پیشرفته، باورهای مذهبی عمیق و دانش نجومی قابل توجه را در دل خود جای داده‌اند. در این مقاله، به سفری هیجان‌انگیز در میان ده مورد از مهم‌ترین و جذاب‌ترین اهرام مکزیک می‌رویم و رازهای نهفته در پس این شاهکارهای معماری را کشف می‌کنیم.

تمدن های پیشا کلمبی مکزیک یعنی اولمک ها، آزتک ها (یا مکزیکی ها)، مایاها، زاپوتک ها و دیگران را به سختی می توان از هم تشخیص داد؛ اما نکته مهم این است که تمام آن ها ویژگی های مشترکی داشتند. بیشتر مکان های باستان شناسی آن ها شامل بناهای بزرگ سنگی (ball courts) بود؛ ذرت را به عنوان یک غله اصلی می شناختند و همه آن ها اهرام می ساختند.

دوران پیشا کلمبی به برهه ای از تاریخ قاره آمریکا گفته می گردد که هنوز مردم اروپا به این قاره وارد نشده بودند. عبارت پیشا کلمبی نیز به دوران پیش از کشف قاره آمریکا از طریق کریستف کلمب اشاره دارد.

متاسفانه، اهرام تنوچتیتلان، مرکز آزتک ها مدت ها پیش از بین رفته اند؛ اما ده ها هرم دیگر کماکان در مکزیک وجود دارند. تنوچتیتلان، برگرفته از نام یکی از خداهای آزتک است که در سال 1325 میلادی تاسیس و در سال 1500 به عنوان مرکز امپراتوری مشیکا انتخاب شد. اسپانیایی ها در سال 1521 میلادی، این شهر را با شکست آزتک ها در دست خود گرفتند و ویران کردند. تنوچتیتلان در آن زمان، با 200 هزار نفر جمعیت یکی از بزرگ ترین شهرهای جهان بود.

در ادامه می خواهیم 10 مکان باستانی را که در طول حدود دو هزار سال گذشته (از حدود سال 900 قبل از میلاد تا 1000 میلادی) ساخته شده اند و جزو خارق العاده ترین و مهم ترین بناهای فرهنگی مکزیک محسوب می شوند، به شما معرفی کند تا کمی با تاریخ شگرف این منطقه آشنا شوید. جالب است بدانید بیشتر این اهرام در نزدیکی مقاصد اصلی گردشگری مکزیک قرار دارند و برای همین، گذراندن یک روز برای کاوش در تاریخ باستانی کشور برای بازدیدکنندگان بسیار آسان است.

1. لا ایگلسیا و ال کاستیلو (La Iglesia and El Castillo)؛ کوبا (Coba)

شهر باستانی مایا که در سال های 800 تا 1100 میلادی در اوج قرار داشت، خانه دو هرم تاثیرگذار مهم به نام ایگلسیا و کاستیلو (دومین هرم بزرگ شبه جزیره یوکاتان) است. شبه جزیره یوکاتان در آمریکای مرکزی، بخشی از مکزیک و همچنین کشورهای بلیز و گوآتمالا را در بر می گیرد و دریای کارائیب را از خلیج مکزیک جدا می کند. دانشمندان بر این باور هستند که شهاب سنگ بزرگی که باعث انقراض نسل دایناسورها شد، در همین ناحیه یوکاتان به سطح زمین برخورد کرده است.

این طور به نظر می رسد که هر دو هرم لا ایگلسیا و ال کاستیلو که نیمه مخروبه و پوشیده از گیاهان هستند، با محیطی رمزآلود و تقریبا جادویی، اخیرا از دل خاک بیرون آمده اند.

چگونه به اینجا برسیم؟

فاصله کوبا از کانکون با خودرو فقط دو ساعت و از تولوم، 45 دقیقه است. اگر دوست ندارید رانندگی کنید، می توانید با شرکت در تورهای مختلف به بازدید از این منطقه بروید.

• ساعت بازدید: هر روز از هشت صبح تا پنج عصر
• تلفن: 7166 206 984 52+
• آدرس: Carretera Federal Tulum 307, 77793 Coba, Q.R., Mexico

2. هرم کوکولکان (Castillo de Kukulcan)؛ چیچن ایتزا (Chichen Itza)

هرم کوکولکان با 9 ردیف پله، مهم ترین اثر محوطه چیچن ایتزا است که این شهر مایایی حدود سال 700 تا 900 میلادی در دوران اوج بود. از این هرم به عنوان یک تقویم بزرگ استفاده می شد و طراحی آن نیز مطابق با این عملکرد بود. در نقاط اعتدال شب و روز، بازی نور آفتاب و سایه سبب می گردد که افراد تصویر یک مار در حال سقوط بر زمین را ببینند.

با وجود اینکه بازدیدکنندگان دیگر اجازه ندارند از پله ها بالا بروند یا به معبد کوکولان در بالای هرم دسترسی داشته باشند؛ اما می توانند در تورهای گردشگری شرکت کنند و از کاوش در دیگر بناهای سنگی، معابد و قصرها مانند معبد جنگجویان و محوطه بازی در چیچن ایتزا لذت ببرند.

چیچن ایتزا به معنی در کنار دهانه چاه جادو در سال 2007 میلادی به همراه 6 اثر دیگر در یک رای گیری جهانی، به عنوان یکی از عجایب هفت گانه تازه معرفی گشت. کاربرد این معبد، تقدیم قربانی به خدای باران مایاها، چاک، بوده است. یکی از این قربانی ها، انسان ها بوده اند، زیرا بقایای انسان های قربانی شده نیز در معبد یافت شده است.

چگونه به اینجا برسیم؟

با توجه به اینکه این میراث جهانی یونسکو در میان کانکون و مریدا قرار گرفته است، معمولا پر از گردشگران و فروشنده ها است. مزیت موقعیت هرم کوکولکان این است که می توانید چیچن ایتزا را به مانند دوران اوجش، یک شهر پرجنب و جوش و شلوغ تجربه کنید.

• ارتفاع: 30 متر
• ساعت بازدید: هر روز از هشت صبح تا 4:30 عصر
• آدرس: Tinum, Yucatan, Mexico

3. هرم جادوگر (Pyramid of the Magician)؛ اوکسمال

تمدن مایا هیچ گاه مرکزیت خود را در یک مرکز قرار نداد، همان طور که آزتک ها و تولتک ها این کار را نکردند. به جای آن، تمدن ها شبیه به یونان باستان عمل کردند و دارای استان های مستقلی بودند که یک زبان و باورهای مذهبی را به اشتراک می گذاشتند؛ هرچند که سبک های مختلف معماری و مشخصه های مجزای مربوط به خود را داشتند.

تضاد میان چیچن ایتزا و اوکسمال را واقعا نمی توان انکار کرد. سازه های اوکسمال مانند هرم جادوگر با سبک پوک (تپه ای) و با نقوش بسیار برجسته و پرزرق و برق ساخته شده اند که شبیه به دیگر شهرهای مایا نیست.

اوکسمال، محوطه ای باستانی در ناحیه یوک و در 62 کیلومتری جنوب شهر مریدا، به عنوان یک میراث جهانی در یونسکو ثبت شده است. از مهم ترین ساختمان های اوسکمال می توان به هرم جادوگر با پنج طبقه و کاخ فرمانده با مساحت 1200 متر مربع اشاره کرد. نام این شهر باستانی به معنای سه بار ساخته شده نشان می دهد که این منطقه بارها مورد بازسازی قرار گرفته است. بر اساس روایت های محلی، اینجا شهری نامرئی بوده است که در یک شب از طریق جادوی پادشاه کوتوله ها ساخته شد.

اوکسمال در شروع نفوذ تولتک ها در قرن دهم کنار گذاشته شد و تا زمان ورود اسپانیایی ها متروکه باقی ماند. هرم جادوگر، نشان از دانش ستاره شناسی قوم مایا دارد؛ زیرا موقعیت آن دقیقا در راستای سیاره ونوس و پلکان آن در تراز کامل با پرتوی نور خورشید در حال غروب در بلندترین روز سال است.

چگونه به اینجا برسیم؟

با 70 دقیقه رانندگی در دو بزرگ راه از شهر مدرن مریدا به اوکسمال باستانی می رسید.

• ارتفاع: 40 متر
• مصالح: سنگ آهک

4. هرم کتیبه ها (Pyramid of the Inscriptions)؛ پالنکه

هرم کتیبه ها در پالنکه در استان چیاپاس، جنوبی ترین استان مکزیک، نه به خاطر میزان بلکه برای شکوه طراحی بسیار مشهور و تاثیرگذارش شناخته می گردد. در بالای این هرم با 27 متر ارتفاع، یک معبد با ستون هایی پوشیده از نوشته های هیروگلیفی مایا وجود دارد؛ برای همین نام این هرم را کتیبه ها گذاشته اند.

باستان شناسان تخمین می زنند که تنها حدود 10 درصد پالنکه حفاری شده است و دیگر شگفتی های این منطقه بی شک در انتظار بیرون آمدن از دل خاک هستند. بنای شهر پالنکه به عنوان یکی از محوطه های میراث جهانی یونسکو، به قرن هفتم میلادی برمی گردد. پالنکه مانند سایر شهرهای مایا به دلایل نامعلومی متروکه شد و ساکنان آن به نواحی مرتفع و کوهستانی پناه بردند و زمانی که اسپانیایی ها به این سرزمین رسیدند با یک شهر باشکوه ولی خالی از سکنه روبه رو شدند.

چگونه به اینجا برسیم؟

با افتتاح فرودگاه پالنکه در سال 2014، دسترسی به این منطقه دورافتاده برای بازدیدکنندگان بسیار آسان شد. شرکت هواپیمایی اینترجت (Interjet) هر هفته دو پرواز در روزهای چهارشنبه و شنبه از مکزیکوسیتی انجام می دهد.

• ساعت بازدید: هر روز از 9 صبح تا 5:30 عصر
• آدرس: Palenque, Chiapas, Mexico

5. هرم بزرگ لا ونتا (Great Pyramid of La Venta)؛ تاباسکو

لا ونتا واقع در استان تاباسکو، خانه قدیمی ترین هرم شناخته شده مکزیک با قدمتی از 900 سال قبل از میلاد است. این سازه با 30.5 متر ارتفاع، خیلی بلند نیست و چون به جای سنگ از خاک رس ساخته شده، سازه اصلی مستطیلی شکل آن در طول قرن ها تغییر کرده و بیشتر شبیه به یک تپه گرد شده است؛ اما کماکان دیدنکردن لا ونتا مجذوب کننده است؛ در واقع این طراحی پیچیده شهری زمانی به عنوان جد تولا، تئوتیئواکان و دیگر مرکز های باستانی شناخته می شد.

چگونه به اینجا برسیم؟

برای رسیدن به لا ونتا باید کمی به زحمت بیفتید. این مکان در منطقه ای شرجی و بارانی از مکزیک واقع شده است که به میزان حدود 90 دقیقه رانندگی با ویلاهرمسا فاصله دارد. حتما اسپری دفع حشرات به همراه داشته باشید.

6. اهرام مونته آلبان (Monte Alban Pyramids)؛ اوآخاکا

استان اوآخاکا در کرانه اقیانوس آرام در جنوب غربی مکزیک، مرکز تمدن زاپوتک ها بوده و هست. مونته آلبان برای بیش از 1000 سال، از 500 قبل از میلاد تا 800 میلادی، به عنوان مرکز این تمدن شناخته می شد. مونته آلبان با تئوتیئواکان (یکی دیگر از شهرهای آمریکای مرکزی با مرکزی بزرگ برای تشریفات آیینی مشابه) داد و ستد فراوانی داشت.

امروزه بازدیدکنندگان می توانند در اهرام ناقص این مکان تاریخی که شبیه به سکوهای مرتفع با معابدی در بالای آن ها هستند و همچنین در چندین مقبره مشهور و کنده کاری های سنگی به کاوش بپردازند.

چگونه به اینجا برسیم؟

با اتوبوس یا تاکسی به سادگی می توان به مونته آلبان با هشت کیلومتر فاصله از مرکز شهر اوآخاکا رسید.

7. هرم طاقچه ها (Pyramid of the Niches)؛ ال تاجین

ال تاجین در استان وراکروز با قدمتی از سال 900 میلادی، یکی از مهم ترین مکان های مربوط به دوره اپی کلاسیک یا اواخر کلاسیک است. ساکنان این شهر عاشق بناهای سنگی بودند. بیش از 60 بنای سنگی در ال تاجین حفاری شده است.

شما همچنین می توانید از هرم طاقچه ها، یکی از عجیب ترین سازه های جهان در اینجا دیدن کنید. این هرم نسبتا کوتاه با 18 متر ارتفاع از 6 طبقه تشکیل می گردد که هر یک با طاقچه های کنده کاری شده پوشانده شده اند. به احتمال زیاد از این طاقچه ها برای ردیابی روزهای سال استفاده می شد. رنگ اصلی این بنا قرمز تیره بوده است و طاقچه های مشکی آن باعث عمیق تر شدن سایه ها می شدند.

چگونه به اینجا برسیم؟

ال تاجین تقریبا در منطقه ای دورافتاده قرار گرفته است؛ اما اگر در سفر خود به مکزیک راهتان به استان وراکروز افتاد، با یک رانندگی چهار ساعته از این منطقه باستانی دیدنیی دیدن کنید.

• ساعت بازدید: هر روز از 9 صبح تا پنج عصر
• آدرس: Papantla, Veracruz, Mexico

8. هرم بزرگ چولولا (Great Pyramid of Cholula)؛ پوئبلا

بزرگ ترین هرم جهان از نظر حجمی در مصر واقع نشده است، بلکه در شهر پوئبلا در شرق مکزیک قرار گرفته است. در نگاه اول ممکن است هرم بزرگ چولولا با یک کلیسای قرن شانزدهمی ساخته شده از طریق اسپانیایی ها در بالای آن و پوشانده شده در گیاهان، به نظر شبیه به تپه ای سبز باشد تا یک هرم!

هرم بزرگ چولولا با 54 متر ارتفاع در مساحتی بالغ بر 45 هکتار، تنها 130 کیلومتر با مکزیکوسیتی فاصله دارد؛ بنابراین به راحتی می توان در یک سفر یک روزه از مرکز به این مکان آمد. بر اساس افسانه ها، آزتک ها وقتی در سال 1,519 از حضور اسپانیایی ها آگاه شدند، شب و روز کار کردند تا بخشی از هرم را که مکانی مقدس برای آن ها به شمار می آمد، با گل بپوشانند تا مانع از نابودی آن شوند.

بازدیدکنندگان می توانند از برخی از بخش های بازسازی شده هرم بازدید کنند و سپس در تونل های هشت کیلومتری حفاری شده از طریق باستان شناسان در شهر باستانی اطراف به کاوش بپردازند.

چگونه به اینجا برسیم؟

چولولا حدود 6.4 کیلومتر از پوئبلا فاصله دارد. شهری که برای ساختمان های مستعمراتی، غذاهای محلی و موزه بین المللی باروک شناخته می گردد که اخیرا در آن افتتاح شده است.

• ساعت بازدید: هر روز از 9 صبح تا پنج عصر
• تلفن: 9081 247 222 52+
• آدرس: Calle 14 Pte. S/N, San Miguel, Zona Arqueologica San Andres Cholula, 72760 San Andres Cholula, Pue., Mexico

9. معبد ماه و خورشید؛ تئوتیئواکان

تئوتیئواکان که در سال های 100 قبل از میلاد تا 550 میلادی در دوران اوج خود قرار داشت، با 200 هزار نفر جمعیت یکی از بانفوذترین شهرهای آمریکای مرکزی به شمار می آمد. این مکان با وجود هرم ماه، هرم خورشید و یک سیتادل که در چهار کیلومتری خیابان مرگ قرار گرفته است، حتی آزتک ها را هم شگفت زده کرد. آن ها متعجب شده بودند که چه تمدن ناپدید شده ای می تواند چنین شهر بسیار بزرگ و مهمی را خلق کند.

هرم ماه، دومین هرم بزرگ شهر که به الهه بزرگ اختصاص داشت، در بین سال های 200 تا 450 میلادی ساخته شد و در واقع از چندین هرم تشکیل می گردد که به صورت لایه های متفاوت روی یکدیگر قرار گرفته اند و در هر یک از آن ها یک اتاق دفن مردگان وجود دارد.

هرم خورشید، بزرگ ترین هرم تئوتیئواکان، محل بسیاری از مراسم های جادویی بوده است. باستان شناسان مجموعه ای از اتاق ها به شکل برگ شبدر را در درون این هرم یافته اند که گفته می گردد مکان انجام آیین های مربوط به آتش و آب بوده است.

چگونه به اینجا برسیم؟

تئوتیئواکان که در فاصله یک ساعتی شمال مکزیکو سیتی و 45 کیلومتری آن قرار گرفته است، جزو محبوب ترین سفرهای یک روزه به شمار می رود. برای رویارویی با جمعیت کمتر گردشگران، در اواسط هفته به اینجا بروید. بسیاری از تورها در میان راه در کلیسای گوآدلوپه (Basilica of Guadalupe) توقف می کنند تا نگاهی هم به جنبه دیگری از فرهنگ مکزیک داشته باشند.

10. هرم کوئتزال کوتل (Pyramid of Quetzalcoatl)؛ تولا

تولتک ها پس از سقوط تئوتیئواکان وارد این سرزمین متروکه شدند و مرکز خود را در تولا یا تولان (Tollon) تاسیس کردند که در سال های 950 تا 1150 میلادی در دوران اوج خود بود. تاثیرگذارترین سازه این منطقه، هرم کوئتزال کوتل با یک ردیف ستون در جلو و مجسمه های باشکوهی از جنگجویان تولتک با ارتفاع چهار متر در بالای آن است؛ اما اگر به اینجا رفتید حتما در قصر تشریفاتی، کاخ و بناهای سنگی این منطقه به کاوش بپردازید.

چگونه به اینجا برسیم؟

تولا یک سفر یک روزه ساده دیگر از مکزیکوسیتی است که به میزان 90 دقیقه رانندگی طول می کشد. فاصله آن تا شهر مستعمراتی کرتارو نیز حدود دو ساعت است.

• ساعت بازدید: هر روز از هفت صبح تا هشت شب
• آدرس: San Juan Teotihuacan, State of Mexico, Mexico

نکات تکمیلی

1. تکنیک‌های ساخت اهرام مکزیکی: برخلاف اهرام مصر که عمدتاً از بلوک‌های سنگی ساخته شده‌اند، اهرام مکزیکی اغلب از لایه‌های متوالی خاک، سنگ و آوار ساخته می‌شدند. این روش ساخت به آنها اجازه می‌داد تا به مرور زمان بر ارتفاع و وسعت هرم بیفزایند. معماران پیشا کلمبی از تکنیک‌های پیشرفته‌ای مانند استفاده از ملات آهکی برای استحکام سازه و ایجاد سطوح صاف استفاده می‌کردند.
2. نقش اهرام در نجوم و تقویم: بسیاری از اهرام مکزیکی با دقت خارق‌العاده‌ای نسبت به حرکات اجرام آسمانی همراستا شده‌اند. برای مثال، هرم کوکولکان در چیچن ایتزا طوری طراحی شده که در اعتدالین بهاری و پاییزی، بازی نور و سایه تصویر یک مار را بر روی پله‌های هرم ایجاد می‌کند. این نشان‌دهنده دانش پیشرفته نجومی سازندگان آن است.
3. اهرام به عنوان مراکز مذهبی و سیاسی: اهرام در فرهنگ‌های پیشا کلمبی مکزیک تنها سازه‌های مذهبی نبودند، بلکه به عنوان مراکز قدرت سیاسی و اداری نیز عمل می‌کردند. آنها محل برگزاری مراسم مهم، دادگاه‌ها و حتی بازارها بودند. این چند منظوره بودن، اهرام را به قلب تپنده شهرهای باستانی تبدیل می‌کرد.
4. نمادگرایی در طراحی اهرام: هر جنبه از طراحی اهرام مکزیکی دارای معنای نمادین بود. برای مثال، تعداد پله‌ها اغلب با تقویم‌های مقدس ارتباط داشت. در برخی موارد، مانند هرم جادوگر در اوکسمال، شکل هرم به گونه‌ای طراحی شده که یادآور کوه مقدس در اساطیر مایا باشد.
5. تکنولوژی آکوستیک در اهرام: پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که برخی از اهرام مکزیکی دارای ویژگی‌های آکوستیکی خاصی هستند. برای مثال، صدای دست زدن در مقابل هرم کوکولکان، پژواکی شبیه به صدای پرنده کتزال (یک پرنده مقدس در فرهنگ مایا) ایجاد می‌کند. این نشان می‌دهد که سازندگان اهرام از اصول پیچیده صوت‌شناسی آگاه بوده‌اند.
6. اهرام زیرزمینی و غارها: علاوه بر اهرام بزرگ و قابل مشاهده، باستان‌شناسان اخیراً کشف کرده‌اند که برخی از تمدن‌های پیشا کلمبی مکزیک، اهرام زیرزمینی نیز می‌ساختند. این سازه‌ها اغلب در غارهای طبیعی ساخته می‌شدند و نقش مهمی در آیین‌های مربوط به دنیای زیرین داشتند.
7. بازسازی و حفاظت از اهرام: امروزه، تلاش‌های گسترده‌ای برای حفظ و بازسازی اهرام مکزیکی در جریان است. این کار نه تنها شامل تثبیت ساختارهای فیزیکی است، بلکه استفاده از فناوری‌های پیشرفته مانند اسکن لیزری سه بعدی برای ثبت دقیق جزئیات و کمک به مطالعات آینده را نیز شامل می‌شود.
8. اهرام و گردشگری پایدار: با افزایش محبوبیت اهرام مکزیکی به عنوان مقاصد گردشگری، چالش‌های جدیدی در زمینه حفاظت از این آثار باستانی پدید آمده است. دولت مکزیک و سازمان‌های بین‌المللی در حال اجرای برنامه‌هایی برای ترویج گردشگری پایدار هستند که ضمن حفظ این میراث ارزشمند، به توسعه اقتصادی جوامع محلی نیز کمک می‌کند.
9. تأثیر اهرام بر هنر و فرهنگ معاصر: اهرام مکزیکی الهام‌بخش بسیاری از هنرمندان، معماران و طراحان معاصر بوده‌اند. از نقاشی‌های دیه‌گو ریورا گرفته تا طراحی‌های مدرن موزه‌ها و ساختمان‌های عمومی در مکزیک، تأثیر این میراث باستانی همچنان در فرهنگ امروز مکزیک مشهود است.
10. اهرام و هویت ملی مکزیک: اهرام پیشا کلمبی نقش مهمی در شکل‌گیری هویت ملی مکزیک داشته‌اند. آنها نه تنها نماد افتخار به گذشته پرشکوه این کشور هستند، بلکه به عنوان پلی بین گذشته و حال عمل می‌کنند و به مکزیکی‌ها یادآوری می‌کنند که وارثان تمدن‌های بزرگی هستند.

سخن پایانی

اهرام مکزیک، این شاهکارهای معماری باستانی، بیش از آنکه صرفاً سازه‌هایی از سنگ و خاک باشند، گنجینه‌هایی از دانش، هنر و فرهنگ هستند. آنها داستان تمدن‌هایی را روایت می‌کنند که با وجود گذشت قرن‌ها، همچنان ما را به تحسین وا می‌دارند. مطالعه و حفاظت از این میراث ارزشمند نه تنها به درک بهتر ما از گذشته کمک می‌کند، بلکه درس‌های ارزشمندی برای ساختن آینده‌ای بهتر به ما می‌آموزد. باشد که نسل‌های آینده نیز بتوانند از شکوه و عظمت این شاهکارهای بی‌همتا الهام بگیرند و میراث‌دار این تمدن‌های کهن باشند.