اختلالات خواب و چگونگی درمان آن
به گزارش مجله راهدیو، بسیاری از افراد ممکن است به دلیل مسافرت ، بیماری ، استرس در هنگام خواب دچار مشکل شوند،که در طول زمان برطرف می شود اما اگر این مشکل در زندگی روزمره اختلال ایجاد کند، دچار اختلال خواب شده ایم.
اختلالات خواب، شرایطی هستند که بر توانایی خوب خوابیدن به طور منظم تأثیر می گذارند، این اختلالات چه در اثر یک مشکل سلامتی ایجاد شوند، چه به خاطر استرس بیش ازحد باشد، روزبه روز شایع تر می شوند.طبیعی است که فر برخی از شبها در هنگام خواب با مشکل روبرو شود، اما طبیعی نیست که مرتباً شبها از خواب بیدار شود و یا در طول روز احساس خواب آلودگی کنید.
اختلالات خواب ، زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است. با توجه به نوع اختلال خواب، افراد ممکن است به سختی به خواب بفرایند و در طول روز به شدت احساس خستگی کنند. کمبود خواب می تواند روی انرژی، خلق وخو، تمرکز و سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد.
یکی دیگر از دلایل و دلیلهای اختلال در خواب استرس و اضطراب می باشد. معمولا استرس و اضطراب تاثیر منفی و بدی روی فرایند خواب می گذارند و خوابیدن را با مشکل روبرو می کنند. کابوس دیدن، حرف زدن و یا راه رفتن در خواب از جمله تاثیرات منفی استرس بر فرایند خواب هستند.
دلیل اختلال در خوابیکی از مهم ترین دلایل اختلال در خواب ،افسردگی و استرس است که اگر این افسردگی و استرس کنترل و درمان نشود، می تواند عامل مهمی برای کابوس های شبانه، حرف زدن و راه رفتن در خواب، شب ادراری بچه ها ناشی از ترس و … باشد. این مشکل ممکن است هم در بزرگسالان اتفاق بیفتد و هم در بچه ها و علائم و عوارض آن گروه های سنی مختلف را درگیر می نماید. در ادامه دلایل مهم و اصلی اختلال در خواب را اشاره می کنیم:
آلرژی و مسائل تنفسییکی از دلایل اختلال خواب، آلرژی و مسائل تنفسی می باشد. انواع مختلف از آلرژی ها، سرماخوردگی و عفونت های دستگاه تنفسی فوقانی می توانند نفس کشیدن را در هنگام شب سخت کنند. بنابراین، ناتوانی در تنفس به هر شکلی که باشد (از طریق بینی) هم می تواند باعث مسائل خواب و از دست رفتن کیفیت آن شود.
تکرر ادرار شبانهیکی دیگر از دلایل اختلال خواب به خصوص در بچه ها، تکرر ادرار می باشد.این مشکل می تواند به به دلایل مختلفی مثل مصرف بیش از حد مایعات، عدم تعادل هورمونی، ترس و استرس و حتی فوبیا از تاریکی و … اتفاق بیفتد.اگر فرد در تکرر ادرار خود با خونریزی روبرو شد حتما باید به پزشک مراجعه کند.
درد مزمن و التهاب مفاصلاگر فرد در نقطه ای از بدنش درد و التهاب داشته باشد، مثلا دندان درد ویا آرتروز داشته باشید همین درد باعث می شود که نتواند راحت بخوابد. این یک نشانه جدی است؛ از شایع ترین درد های مزمن شبانه، آرتروز، سندروم خستگی مزمن، فیبرومیالژیا (سندروم درد اسکلتی - عضلانی مزمن)، التهاب روده، سر درد و کمر درد است که می تواند باعث اختلال و بی نظمی در خواب شبانه شود.
استرس و اضطرابیکی دیگر از دلایل و دلیلهای اختلال در خواب استرس و اضطراب می باشد. معمولا استرس و اضطراب تاثیر منفی و بدی روی فرایند خواب می گذارند و خوابیدن را با مشکل روبرو می کنند. کابوس دیدن، حرف زدن و یا راه رفتن در خواب از جمله تاثیرات منفی استرس بر فرایند خواب هستند. 1
علائم اختلالات خوابعلائم می توانند بسته به شدت و نوع اختلال خواب، متفاوت باشند. همچنین اگر اختلالات خواب درنتیجه یک بیماری دیگر به وجود آمده باشند، ممکن است علائم مختلف و متنوعی از خود بروز دهند. بااین حال علائم کلی اختلالات خواب عبارت اند از:
اِشکال در به خواب رفتن یا در خواب ماندن
احساس خستگی در طول روز
نیاز شدید به چرت زدن در طول روز
تحریک پذیری یا اضطراب
نداشتن تمرکز
افسردگی
انواع اختلالات خواب چه هستند؟انواع بسیار مختلفی از اختلالات خواب وجود دارند که برخی از آنها ممکن است به دلیلِ مسائل سلامتی زمینه ای ایجاد شوند.
بی خوابیبی خوابی عبارت است از ناتوانی در به خواب رفتن یا در خواب ماندن. بی خوابی می تواند به خاطر پرواززدگی (jet leg)، استرس و اضطراب و هورمون ها یا مسائل گوارشی ایجاد شود؛ همچنین ممکن است نشانه ای از یک بیماری دیگر باشد. بی خوابی برای سلامت کلی و کیفیت زندگی شما بسیار مضر است و می تواند باعث بروز مسائل زیر شود:
افسردگی
اِشکال در تمرکز
تحریک پذیری
افزایش وزن
ایجاد اختلال در عملکرد شما در مدرسه یا محل کار.
متأسفانه بی خوابی در ایالات متحده، بسیار شایع است. تقریبا 50 درصد از بزرگسالان آمریکایی در برهه ای از زندگی شان دچار بی خوابی می شوند. این اختلال بیشتر از همه در میان سالمندان و زنان دیده می شود.
سه نوع بی خوابی وجود دارد:
مزمن: هنگامی که بی خوابی به طور منظم برای حداقل یک ماه ادامه دارد.
متناوب: هنگامی که بی خوابی به صورت دوره ای اتفاق می افتد.
گذرا: هنگامی که بی خوابی در هر بار فقط برای چند روز طول می کشد.
آپنه خوابآپنه خواب بروز وقفه های تنفسی در طول خواب است. این یک شرایط پزشکی جدی است که باعث می شود، بدن اکسیژن کمتری دریافت کند و همچنین می تواند شما را در طول شب از خواب بیدار کند.
پاراسومنیاهاپاراسومنیاها، گروهی از اختلالات خواب هستند که باعث حرکات و رفتارهای غیرطبیعی در هنگام خواب می شوند. آنها عبارت اند از:
راه رفتن در خواب
حرف زدن در خواب
ناله کردن در خواب
کابوس های شبانه
شب ادراری
دندان قروچه یا فشردن فک ها روی هم.
سندروم پای بی قرارسندروم پای بی قرار (RLS) یعنی نیاز شدید به تکان دادن پاها. این نیاز گاهی اوقات با حس مورمور شدن و سوزش در پاها همراه است. درحالی که این علائم می توانند در طول روز اتفاق بیفتند، اما در شب بسیار شایع تر هستند. RLS اغلب با مسائل سلامتی خاص ازجمله ADHD و بیماری پارکینسون مرتبط است، اما دلیل دقیق آن مشخص نیست.
نارکولپسینارکولپسی حملات خوابی است که در طول روز اتفاق می افتند. این بدان معناست که شما ناگهان احساس خستگی می کنید و بدون اطلاع به خواب می روید. این اختلال اغلب می تواند به فلج خواب نیز منجر شود؛ شرایطی که باعث می شود شما قادر نباشید بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب، بدن تان را حرکت دهید. هرچند نارکولپسی ممکن است به خودی خود رخ دهد، اما معمولا به اختلالات عصبی خاصی مانند اسکلروز چندگانه یا ام اس (MS) مربوط است. 2
تشخیص اختلالات خوابروانشناس یا روانپزشک شما ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام داده و اطلاعات لازم در مورد علائم و سوابق پزشکی شما را جمع آوری می کند. پزشک، تست های متنوعی، از جمله موارد زیر را درخواست خواهد کرد:
پلی سومنوگرافی یا آزمایش چندگانه خواب: یک مطالعه خواب که سطح اکسیژن، حرکات بدن و امواج مغزی را در جهت بررسی این که چگونه خواب را مختل می کنند، ارزیابی می کند.
الکتروانسفالوگرام یا نوار مغزی: تستی که فعالیت الکتریکی مغز شما را ارزیابی کرده و هرگونه مسائل بالقوه وابسته به فعالیت ثبت شده را شناسایی می کند.
آزمایش خون ژنتیک: یک آزمایش خون که به طور معمول برای تشخیص نارکولپسی و دیگر بیماری های زمینه ای که ممکن است سبب اختلالات خواب شده باشند، استفاده می شود.
این تست ها می توانند در تعین درمان مناسب برای اختلالات خواب، حیاتی باشند.
اختلالات خواب چگونه درمان می شوند؟درمان اختلالات خواب می تواند بسته به نوع و دلیل زمینه ای آن ها متنوع باشد. با این وجود، درمان عموما شامل ترکیبی از درمان های پزشکی و تغییرات سبک زندگی است.
درمان های پزشکیدرمان های دارویی و پزشکی برای اختلالات خواب ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:
قرص های خواب
مکمل های ملاتونین
دارو های آلرژی یا سرماخوردگی
دارو های بیماری های زمینه ای ایجاد کننده اختلالات خواب
دستگاه تنفسی یا جراحی (معمولا برای آپنه خواب)
محافظ دندان (معمولا برای دندان قروچه)
تغییرات سبک زندگیاصلاح سبک زندگی، مخصوصا در صورت همراه شدن با درمان های پزشکی، می تواند کیفیت خواب شما را تا حد زیادی بهبود دهد. شما ممکن است بخواهید انجام موارد زیر را در نظر بگیرید:
وارد کردن مقادیر بیشتری از سبزیجات و ماهی به رژیم غذایی خود و کاهش مصرف شکر
کاهش اضطراب و تشویش از طریق ورزش
ایجاد یک برنامه خواب منظم و پایبند ماندن به آن
نوشیدن کمتر آب قبل از خواب
محدود کردن مصرف کافئین، مخصوصا در اواخر بعداز ظهر یا غروب
کاهش مصرف تنباکو
خوردن وعده های کربوهیدراتی کوچک تر قبل از خواب
به خواب رفتن و بیدار شدن در یک زمان مشخص در هر روز نیز می تواند کیفیت خواب شما را به طور چشم گیری افزایش دهد. گرچه ممکن است وسوسه شوید که در تعطیلات بیشتر بخوابید، باید بدانید که خواب بیشتر در تعطیلات، به خواب رفتن و بیدار شدن در طول هفته را مشکل تر می کند. 3
پی نوشت:
1.www.arakmu.ac.ir
2.www.chetor.com
3.www.darmankade.com
منبع: راسخون